Saioa Agirre y Pedro Berrioategortua.
Pedro Berrioategortua fue detenido y torturado en 1967; Saioa Agirre, en 2010. Durante los años que transcurren entre 1967 y 2010, al menos un centenar de vecinos de Amorebieta-Etxano fueron torturados.
El 30 de enero, zornotzarras de diferentes generaciones que han sido víctimas de las torturas realizaron una comparecencia en el marco de la dinámica organizada por la izquierda abertzale ‘Las caras de la tortura. Nunca más’.
Este colectivo pide “justicia” y “reconocimiento”, y considera que en ese camino es imprescindible dar a conocer “una realidad desconocida que todavía hoy se mantiene oculta”.
Son tres las principales peticiones que realizaron: que se reconozca públicamente y oficialmente que se ha torturado; garantías para que no vuelva repetirse ningún caso de torturas derogando la incomunicación y todas aquellas leyes que recortan los derechos de los detenidos; y, por último, identificación de las personas que diseñaron la práctica de la tortura y depuración de responsabilidades.
Por su parte, la izquierda abertzale de Amorebieta ha realizado un esfuerzo para ponerse en contacto con todas las personas torturadas durante las últimas décadas, pero reconoce que no ha tenido la capacidad suficiente para llegar a todas ellas, aunque ha logrado contactar con unas 70.
Esta es la declaración íntegra (original en euskera) de la comparecencia del 30 de enero:
Egun gutxi barru 35 urte beteko dira Joxe Arregi Carabancheleko espetxeko ospitalean hil zela, 9 egunez Guardia Zibilaren esku basatiki torturarua izan ondoren. Horren froga, duela urte gutxi agertu ziren argazkik dira, 28 urtez isilpean gordeta egon ziren argazkiak. “Oso latza izan da” izan ziren Joxe Arregiren hitzak.
Hemen bildu garenok tortura zer den ongi badakigu. Duela 40 urte, duela 20 urte edota duela 5 urte sufritu dugu gure azaletan. Gu guztiok gure bizitzako unerik latzenetakoak ezagutu genituen, baina guk ez dugu argazkirik, ez dugu inolako dokumenturik egin zigutena frogatzeko, gure bizipenaren testigantza da geratzen zaiguna. Izan ere, tortura ez da 10, 5 edo 3 egunetan sufritzen den amesgaiztoa, tortura hor hasi eta bizitza osorako ondorioak uzten ditu, bai gure gorputzean, bai gure buruan, baita gure inguruan ere.
Torturapean lortutako deklarazioek ere, urteetako kartzela zigorrak eta erbestea suposatu dute hainbat euskal herritarrentzako. Eta hamarkadetan zehar, milaka torturatu egon dira Euskal Herrian. Zornotzan ere, hamarnaka auzokidek euren azalean jasan dute praktika hau.
Tortura sufritu dugunok justizia eta aitortza merezi dugu, baina horretarako ezinbestekoa da oraindik ezezaguna eta ezkutuan den errealitate hau ezagutzea eta ezagutaraztea. Gure testigantzen bidez, gu geu itzaletik argira irteteko. Inoiz herri honen zauriak sendatu nahi baditugu, errealitate gordin honi ere aurre egin beharko diogu. Norbanakotik hasita baina modu kolektibo batean, guztiok sortzen dugun memoriaren mapa irudikatuz.
Horregatik ekimen hau, horregatik ekimen honen leloa: “Torturaren aurpegiak, berriro inoiz ez”:
1- Tortura praktikatu izanaren aitortza, ofizialki eta publikoki. Torturatuak izan diren pertsona guztiei aitortza zor zaielako, eta euskal herritarrok egia ezagutzeko eskubidea dugulako.
2- Berriro gertatuko ez dela bermatzea. Horretarako beharrezkoa da inkomunikazioarekin amaitzea, eta atxilotuen eskubideak murrizten dituzten arau guztien desagerpena.
3- Azkenik ‘Justizia transizionalari’ aipamena eginez, eta bide judizialetik inolako erreparaziorik espero gabe, beharrezkoa ikusten dugu urte luze hauetan tortura tresna gisa diseinatu dutenak identifikatzea eta erantzunkizunak argitzea.
Guzti honekin, otsailaren 13a Euska Herrian torturaren kontrako eguna ospatzen den horren arira egingo diren ekimen guztietan parte hartzera deitzen dizuegu. Zornotzan honako hauek egongo dira:
– Otsailak 10 asteazkena: arratsaldeko 19:30etan torturari buruzko hitzaldi bat egongo da Zelaieta zentroko auditorioan.
– Otsailak 12 ostirala: arratsaldeko 19:30etan kontzentrazioa erreferendumaren plazan.
Ipini dagiogun aurpegia torturari: BERRIRO INOIZ EZ!!