Juan Joxe Legorburu
XX. mendean, ez dago Estatu historia bakar bat polizia eta tortura deslotu dezakeena. Tortura hitz madarikatua zein beldurgarria bilakatu izan da hamarkada luzeetan Euskal Herrian, amesgaiztoa izateraino. Estatu batek disidentziaren kontra, eta modu sistematikoan, darabilen arma da tortura. Hala ere, definizio batek ez du inolaz ere erakusten hitz horren sakonera, are gutxiago sakonera horrek pertsonengan sortarazten dituen zauriak eta izuak.
Ez dakit udaberriak, naturaren eztandaz aparte, bestelako lehertze bat ekarriko digun, baina izan hortxe ditugu Legebiltzarrerako hauteskundeak atea joka.
Denboran zehar metatzen goazen horri dei diezaiokegu memoria, eta metatutako horrek kolektibotasunari izena ematen dionean, memoria historikoa. Esaten da igarotako urak ez duela berriro errotarik mugitzen, baina giza pertsonak askotan bere iragana behar du orainari zentzu oso bat emote aldera. Gehiago Irakurri
Iragana hitz-joko eta ideia indartsuen jolasa bilakatzen da zenbaitetan, egungo errealitatea ulertzeko lokarri gisara bestetzutan eta, baita ere, aurrean dugun kontrakoari gezi pozoitsua jaurtitzeko diana, norberak sortutako lokatzak irentsi ez gaitzan.
Antigualeko nahia da euskaldunon artean independentzia; alegia, gure lurraldea zein den zehaztu eta gizartea guk nahi dugun moduan antolatzeko borondatea. Hala ere, ez da borondate kontu huts bat bakarrik, hori nahikotxo baitago, baizik borondate berari gehitu beharko genioke gogoa, erruz egin beharreko lana eta une gorenak sumatzen direnean asmatzea hautatzen diren baliabideekin zein borroka moldeekin.